Parijs versus Provence - mijn blog voor Fransemarkt.nl

De Provence heeft toch echt niets te maken met Parijs? De Atlantische kust is toch een totaal andere wereld dan de Bourgogne?
Frankrijk bestaat uit vele landen, en dan heb ik het niet over Monaco en Andorra. De verschillende regio’s hebben hun eigen geschiedenis, taal en cultuur!
Maar laat ik starten met Noord en Zuid, le Nord et le Midi, die elkaar niet zo hoog hebben zitten......

In de middeleeuwen was la langue d’Oïl  grofweg de noordelijke helft van Frankrijk en la langue d’Oc  de zuidelijke helft. De talen zijn genoemd naar de manier waarop de mensen het woord ja uitspraken: oc en oïl.

Parijzenaren zijn van mening dat heel Frankrijk het bestaan dankt aan Parijs. Voor de zuiderling ligt Parijs ver weg, maar niet ver genoeg om te ontsnappen aan alle vervelende maatregelen die er vandaan komen. Dat het nog steeds niet botert tussen het gebied van Oïl en Oc demonstreren onderstaande kaarten.

Frankrijk door de ogen van Parijzenaren:

Frankrijk door de ogen van de zuiderling:

In Avignon werd ons geleerd dat wij nu eenmaal een andere uitspraak hadden dan de noorderlingen en de Parijzenaren. Hoorde je in het noorden een duidelijk verschil in uitspraak tussen les pâtes (pasta) en les pattes (de poten), hier in la Provence (Zuid-Franse uitspraak : provainse) klinkt alles voor het gemak als les pattes, poten dus. Comme werd niet uitgesproken als Kom, maar als Komme, voor mij reuze gemakkelijk, want dat gaf me weer een seconde langer om te verstaan wat er nu eigenlijk allemaal tegen me gezegd werd. En ons zuidelijk accent werd door de docenten geheel geaccepteerd.

Terug in Nederland kreeg ik er van langs. “Een meridionaal accent, pardieu! Hier spreken we Frans zoals de Parijzenaren, dat is het échte Frans.”

Dat de zuiderlingen wel over een Noord-Frans accent vallen, illustreert de film Bienvenue chez les Ch’tis uit 2008. Deze film toont ons dat Noord- en Zuid-Frankrijk elkaar niet verstaan, en dan niet slechts op het gebied van de taal. Zo vertelt opa in dit fragment met een vet Provençaals accent dat het altijd regent in het noorden en dat ’s winters je tenen eraf vriezen. Ook is er een misverstand over le sien – de zijne, dat de zuiderling verstaat als le chien – de hond. Voor wie geen verschil hoort, zal het nu duidelijk zijn waarom het Frans van de Nederlander zo slecht begrepen wordt door de Fransen.

U begrijpt dat een Français uit het Zuiden weinig (op) heeft met het accent van het Noorden en de Parijzenaar vindt dat het onder Lyon geen Frankrijk meer zou mogen heten. Ondanks al deze verschillen is iedere Provençal, iedere Breton en zelfs iedere Bask een Français in hart en nieren en wil niemand zich afscheiden van het centrale bestuur in Parijs. Toch mooi, de kracht van het chauvinisme.